UŞAK E TİPİ KAPALI-AÇIK CEZA İNFAZ KURUMU
PSİKO-SOSYAL YARDIM SERVİSİ
Ceza İnfaz Kurumumuzda; Psiko-Sosyal Yardım Servisi hizmetleri, 1 Sosyal Çalışmacı, 1 Psikolog ve 1 infaz koruma memuresi tarafından yürütülmektedir. Aynı zamanda Psiko-Sosyal Yardım Servisi, kurumdaki faaliyetlerini Sağlık, Eğitim, İnfaz ve Gözetim Servisleri ile işbirliği içerisinde çalışarak yürütmektedir.
Psiko-Sosyal Yardım Servisi’nin amacı; tutuklu ve hükümlülerin bireysel özellikleri, kişisel ve aile yaşantıları ile yaşam standartlarına dair alınan bilgiler arasından, bireyi suç işleme davranışına yönelten nedenleri belirleyerek; mevcut bilgiler ışığında sahip oldukları ilgi ve becerileri geliştirmelerine, onları suça iten durumları algı ve yorumlayış tarzlarında rehabilite edici etki oluşturularak bireyin topluma yeniden kazandırılmalarına yardımcı olmaktır.
Bu amacı gerçekleştirmek için; her uzman kendi mesleki formasyonu çerçevesinde çeşitli psiko -sosyal iyileştirme ve yardım yöntemlerini kullanarak; bireyin suç işlemesine yol açan nedenleri ortadan kaldırmaya, onu eğitip rehabilite ederek tahliye sonrasında toplumda karşılaşabilecekleri sorunlarla baş etmeye hazırlamaya ve eğer varsa kendisine, ailesine, kuruma, topluma ve devlete karşı olumsuz duygu ve düşüncelerini sorgulamasına yardımcı olmaya çalışır.
Psiko-Sosyal Yardım servisinde görevli uzmanlar; öncelikle hükümlü-tutuklu davranışlarını anlamaya, açıklamaya, nedenlerini ortaya koymaya ve değerlendirmeye çalışır. Bu sayede, hükümlü-tutuklunun kişilik yapısını geliştirmesine ve onların yeniden eğitilerek topluma kazandırılmalarına yardım ederek, çevreleriyle dengeli ve sağlıklı bir uyum sağlamalarını amaçlar. Bu amaçları gerçekleştirmek üzere çalışmalarını; planlama, yürütme, izleme ve değerlendirme süreçleri içinde uygular. Uygulamalarında gözlem-görüşme, psikolojik ölçme-değerlendirme, rehberlik-danışmanlık, yönlendirme ile çeşitli psikoterapi yöntem ve tekniklerini kullanır.
Psiko-Sosyal Yardım Servisi Tarafından Yapılan Çalışmalar;
Tanıma ve Tanıtma faaliyetleri
Bireysel Görüşmeler (İzleme, Değerlendirme, Destek ve Yardım Çalışmaları)
Yönlendirme Faaliyetleri
Grup Çalışmaları
Oda Ziyaretleri
Hükümlü-Tutuklulara Yönelik Seminer ve Sunumlar, Sosyal, Kültürel ve Sportif Faaliyetler
Aileye Yönelik Çalışmalar
Yardım alınan Kişi, Kurum ve Kuruluşlar
Personele Yönelik Yapılan Çalışmalar başlıkları altında sıralanabilir.
A) TANIMA DOSYASI
Kurumumuza yeni gelen hükümlü ve tutuklu bireyler ile kuruma kabul işlemlerinin ardından Sosyal Çalışmacı ve/veya Psikolog tarafından ön görüşme yapılarak “Psiko-Sosyal Servis Hükümlü-Tutuklu Tanıma Formu” doldurulmaktadır. Yapılan bu ilk görüşmelerde hükümlü veya tutuklu olarak kurumumuzda kalacak bireyin aşağıda belirtilen konularda bilgileri kaydedilmektedir.
·Fiziksel özellikleri
Zihinsel özellikleri
Duygusal özellikleri
Sosyal özellikleri
Sağlık durumu
Eğitim durumu
İlgi ve yetenekleri
Bu kaydedilen bilgilerden yola çıkılarak birey temel özellikleri ile daha yakından tanınmakta ve bireyin kurumda yönlendirilebileceği çalışma alanları tayin edilebilmektedir. Bireyin kendine zarar verme ve intihar düşüncelerinin olup olmadığı sorgulanarak gerekli hallerde gözetim sağlanması için tedbirler alınmakta ve destek sağlanmaktadır.
Kuruma yeni gelen hükümlü ve tutukluya, tanıma formunun doldurulması işleminden sonra ceza infaz kurumundaki yaşam koşulları, tüzük ve yönetmelikler, personel ve kurum işleyişi tanıtılarak, kendisinin hakları ve uyması gereken kurallar anlatılır. Psiko-Sosyal Yardım Servisi’nden ve diğer birimlerden hangi konularda, nasıl destek alacağı açıklanır.
B) BİREYSEL GÖRÜŞMELER
Psiko-Sosyal Servis’te, sıklıkla stres, oda değişikliği, madde bağımlılığı, aile sorunları, oda arkadaşları ile yaşanan iletişim ve uyum sorunları, uykusuzluk, tahliye sonrası yaşama hazırlık, mahkeme öncesi ve sonrasında yaşadıkları duygusal sorunlar, hastaneye sevk, gibi sorunları bakımından dilekçe aracılığı ile görüşme talebinde bulunan hükümlü-tutuklular ile psiko-sosyal servis görüşme odasında bireysel görüşmeler yapılmaktadır. Ayrıca, psiko-sosyal servis çalışanları olarak görüşülmesi gerekli görülen hükümlü-tutuklular da bireysel görüşmeye alınmaktadır. Gerekli görüldüğü takdirde, ilgili sorununun çözümü için ilgili birimlerle işbirliği içine girilmektedir.
Bunun yanı sıra doktor, öğretmen, baş memur ve memurların takibini uygun bulduğu kişilerle de dilekçe olmadan görüşmeler yapılmaktadır. Kurumda görevli, hükümlü-tutukluların ceza infaz kurumundaki gündelik yaşamlarında onlarla bizlerden çok daha fazla vakit geçiren tüm infaz koruma memurlarının hükümlü-tutuklular hakkındaki fikirleri önemsenmekte, gözlemleri değerli bulunarak dinlenmektedir.
Bireysel görüşmelerde; hükümlü ve tutukluların sorunlarını paylaşarak rahatlama, uygun yollarla kendilerini daha iyi ifade edebilme, alternatif sorun çözme yollarını fark edebilme ve üretebilme, şimdi ve tahliye sonrasında hayatlarında var olan ve değiştirebilmeyi istedikleri dinamikleri fark edebilme, madde kullanımı ile baş edebilme, tahliye sonrasında da maddeden uzak kalabilme yolları, aile ve çevre ile ilişkilerini yeniden gözden geçirerek düzenleme v.b konular üzerinde durulmaktadır. Hükümlü-tutukluların fark edilen olumlu davranışları ayrıca desteklenmektedir.
Bireysel görüşmeler esnasında, madde bağımlısı olan, daha önce psikiyatrik tedavi görmüş veya kurumda bulunduğu sürede ruhsal ve sosyal yönden desteğe ihtiyaç duyan, uyum ve iletişim sorunları yaşayan, kendine zarar verme gibi olumsuz davranışları olan tutuklu ve hükümlüler tespit edilmektedir. Bu tutuklu ve hükümlüler dilekçe ile başvuruda bulunmaları halinde veya kendi talebi olmaksızın Psiko-sosyal servis görevlisi tarafından belirli aralıklarla görüşmelere alınmakta, diğer birimlerin de gözlemlerinden faydalanılarak izlenilmekte ve durumuna uygun çalışmalar uygulanmaktadır.
C) AİLEYE YÖNELİK ÇALIŞMALAR
Aile eğitimi ve desteği hem suç davranışının ortaya çıkmasını engelleyen, hem de suç işlendikten sonra kişinin yeniden topluma kazandırılmasında başarıyı artıran önemli bir etkendir. Bu nedenle hükümlü-tutukluların iyileşme hedeflerinde aileleri ile yaptıkları işbirliğinin önemi büyüktür. Psiko-Sosyal Servis olarak kurumumuzda bulunan hükümlü-tutukluların rehabilitasyonu sürecine ailenin de katılmasına dikkat edilmekte, aile ile iletişim içinde olmanın önemi göz önünde bulundurulmaktadır.
Bu sebeplerle kurumumuzda aile içi sorunu olduğu tespit edilen veya ailesinin desteğinin kişinin gelişimine katkısının önemli olduğuna inanılan hükümlü-tutukluların aileleri ile açık görüş günlerinde görüşmeler yapılmaktadır. Görüşme talebi hükümlü-tutukluların ailelerinden gelebildiği gibi, hükümlü-tutukluların bizzat kendileri de aileleri ile görüşülmesini talep edebilmektedirler.
Ayrıca, bireylerin ailevi sorunlarına yönelik yapılan görüşmelerde aileye acilen ulaşılması gereken –yeni gelen tutuklu-hükümlü bireyin ceza infaz kurumunda olduğunun aileye bildirilmesi, temel ihtiyaçlarının kuruma getirtilmesi, görüş günleri hakkında bilgi verilmesi, görüşe gelirken temin edilecek evrakların listesi- Kurum İdaresinin bilgisi doğrultusunda telefon görüşmesi yapılarak aile bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır. Tüm bu çalışmaların yanı sıra, bayan hükümlü ve tutukluların yanlarında kalan çocukları için destek çalışmaları yapılmakta varsa ihtiyaçlarının giderilmesi konusunda yardımcı olunmaktadır.
Bu görüşmeler sayesinde hükümlü-tutukluların gelişimi ve takibi çift taraflı, aile ile işbirliği içinde takip edilebilmekte ve mahkumun rehabilitasyonu ve topluma yeniden kazandırılması bakımından daha verimli sonuçlar alınabilmektedir.
D) GRUP ÇALIŞMALARI
Kurumumuzda yaptığımız bireysel görüşmeleri, grup çalışmaları ile desteklemenin önemi büyüktür. Kişinin bireysel çalışmalarda sadece kendi yaşamına odaklanırken, grup çalışmaları sayesinde kendisinden farklı bireyleri izleyerek, dinleyerek ve anlamaya çalışarak rehabilitasyonda daha hızlı bir gelişim gösterdiği düşünülmektedir. Grup çalışmaları ile ilgili konu hakkında daha fazla bilgi daha kısa sürede ve daha etkin bir şekilde aktarılabilmektedir. Çalışmalarda kullanılan etkileşim yöntemi ile hükümlü-tutuklulara farklı bakış açıları kazandırılabilmektedir.
Böylece hükümlü-tutuklulara, kendilerine özgü kaygılanma biçimleriyle ilgili farkındalık kazandırmak ve diğer insanlarla kurulacak etkileşimler üzerinden, kendi hayatları ve diğerlerinin sürdürmekte olduğu hayatları ve sahip olunan sorunları karşılaştırma fırsatı sağlanmaktadır. Ayrıca kendilerinden başka insanların problemleri çözmede ne gibi yollar kullandıklarını görerek alternatif sorun çözme yollarını öğrenme şansı da verilmektedir.
Yetişkin erkek hükümlü ve tutuklulara yönelik,
‘Öfke Kontrolü Programı’
‘Salıverilme Öncesi Mahkûm Gelişim Programı’
‘Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı Programı’
‘0-18 Yaş Aile Eğitim Programı’
‘İntihar ve Kendine Zarar Vermeyi Önleme Konusunda Personelde Farkındalık Yaratma’ Programı
Çocuk tutuklulara yönelik,
Ardıç Programının ‘Kısa Grup Çalışmaları’
‘İyiye Doğru Öfke Kontrolü’ Programı
E) DÜZENLENEN SOSYAL VE KÜLTÜREL FAALİYETLER
Psiko-Sosyal Servis olarak hükümlüleri sadece bireysel görüşmelerde değil, toplu yaşam alanlarında izlemenin de onlara dair oluşacak fikirlerimize katkısının büyük olduğunu düşünmekteyiz. Hükümlü-tutuklularla paylaşımlar arttıkça, uzman-danışan ilişkisindeki güvenin sağlamlaştığına inanarak, sosyal ve kültürel faaliyet hazırlıkları ve sunumlarında kurumumuz eğitim birimi ile iş birliği içinde çalışılmaktadır.
Bu etkinliklerde, hükümlü-tutukluların kendi yaşamlarına dair parçalar bularak içsel bir sorgulama yapmaları için yaşama dair sunumlar hazırlanmakta, sunumların ardından hükümlü-tutuklular ile sohbet edilerek paylaşımlarda bulunulmaktadır.
Ayrıca hükümlü ve tutukluların daha iyi vakit geçirmeleri, toplumla bütünleşmeleri amacıyla konser programları, tiyatro gösterimleri, şiir dinletileri ve film gösterimleri yapılmaktadır.
Hükümlü ve tutukluların sağlıklı yaşamın önemini anlamaları, takım halinde çalışabilmeleri, kazanmak için motivasyon edinebilmeleri ve başarı duygusunu hissedebilmeleri amacıyla voleybol turnuvaları, futbol turnuvaları, masa tenisi turnuvaları, satranç turnuvaları düzenlenmekte ve başarma azmini güdülemek amacıyla spor yaparken başarı gösterenlerin ödüllendirilmesi sağlanmaktadır.
F) İDARİ GÖREV ,YETKİ VE SORUMLULUKLAR
Psiko-Sosyal Yardım Servisi tarafından, İdare ve Gözlem Kurulu, Disiplin Kurulu ve Eğitim Kurulu’nda alınan kararların hükümlü-tutukluların psiko-sosyal durumlarına uygun olmasına dikkat edilmektedir.